In de media kun je er nog nauwelijks omheen. Zowel voor huishoudens als voor het bedrijfsleven zijn de kosten van stroom en gas omhooggeschoten. SWS krijgt regelmatig de vraag wat hiervan de gevolgen zijn voor de sportverenigingen. Ondanks dat SWS inzicht heeft in de jaarstukken van meer dan 1.400 sportorganisaties en daarnaast veel contact heeft met bestuurders van sportverenigingen is het antwoord hierop niet zo simpel te geven. Eén ding is voor iedereen wel duidelijk. De energiekosten gaan fors omhoog. SWS geeft een inkijk in een complexe berekening.
SWS krijgt ieder jaar van meer dan 1.400 sportorganisaties, waar SWS een borgstelling voor heeft verstrekt, jaarstukken toegezonden. Deze stukken zijn een terugblik op een afgesloten periode en geven, bijvoorbeeld wat de energielasten betreft, niet altijd inzicht in de actuele situatie. Wel wordt steeds vaker melding gemaakt van het jaarlijks verbruik aan energie. De begroting die is opgenomen in de jaarcijfers en inzicht moet geven in het huidige boekjaar, biedt over het algemeen slechts beperkt houvast voor de daadwerkelijk te verwachten energielasten. Dit vanwege de grote onzekerheid die er momenteel heerst in de energiemarkt.
Voor woningen geldt in het algemeen dat op basis van het type huis (hoek- of tussenwoning, flat, etc.), het bouwjaar en de gezinsgrootte een goede inschatting is te maken van het gemiddelde energieverbruik. Bij sportclubs is dat veel lastiger in te schatten. De omvang en de intensiteit van gebruik van clubhuizen en kleedlokalen zijn zeer divers. Bij de ene sport is het gebruikelijk dat er na afloop wordt gedoucht, terwijl dit bij andere sporten minder het geval is. Is het clubhuis elke dag geopend? Wordt er in de winter doorgetraind? Over hoeveel verlichte velden/banen beschikt de vereniging? Ook zijn er clubs die gebruik maken van blaashallen, die in de regel ook veel energie gebruiken.
Een groot deel van de sportaccommodaties is gerealiseerd in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw. Voor deze accommodaties, maar ook voor die daarna zijn gebouwd, is het van belang in welke mate een vereniging duurzame maatregelen heeft genomen. Qua isolatie valt er bij veel gebouwen nog winst te boeken. Wel gebruiken een aantal clubs inmiddels Ledverlichting en/of zonnepanelen, wat een besparing van kosten betekent. Volledig energieneutraal zijn echter nog maar weinig sportaccommodaties, waardoor ook hier voor veel clubs nog ‘winst’ valt te halen.
Waar sommige sportverenigingen volop bezig zijn met het inzichtelijk maken van de energiekosten is de urgentie bij andere clubs minder groot. De clubs met een vast energiecontract voelen de pijn pas op het moment dat deze vaste periode afloopt. Uit de jaarcijfers die SWS ontvangt is meestal niet op te maken of de betreffende sportvereniging nog beschikt over een langlopend contract. Uit de markt hoort SWS wisselende periodes van vaste contracten.
De rijksoverheid heeft aangekondigd middels de Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) regeling én een regeling voor huishoudens clubs te helpen. Bij de TEK wordt 50% van de kosten boven een drempelprijs door de overheid vergoed. SWS voorziet dat veel clubs -gezien de gestelde voorwaarden- tussen beide regelingen ‘invallen’ en daardoor geen compensatie kunnen krijgen. In dat geval komen deze clubs voor een forse kostenverhoging te staan. Op 21 november 2022 heeft de Minister van VWS ook een noodfonds aangekondigd, waarin 6 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld voor verenigingen die niet in aanmerking komen voor de TEK op het moment dat die in continuïteitsproblemen komen. Daarnaast worden ook op gemeentelijk niveau steunmaatregelen voorbereid, maar de vraag blijft of dit voor een deel van de sportclubs voldoende is.
Zoals aangegeven is er door de vele factoren waar rekening mee moet worden gehouden, geen eenduidig antwoord te geven op de vraag: Wat zijn de consequenties voor een sportvereniging?
SWS heeft, om tot een voorbeeld te komen, ingezoomd op meerdere voetbalverenigingen en tennisclubs, allebei met ongeveer 500 leden en een verouderde accommodatie. Voor de bestuurders is het niet inzichtelijk in welke mate ze in aanmerking komen voor eventuele compensatie. In de berekening is SWS -na overleg met diverse bestuurders- uitgegaan van een verdubbeling van de lasten.
Bij de berekening van de voetbalclubs zien we dat de gemiddelde energielasten stijgen van 21.000 euro naar 46.000 euro. Een stijging van 50 euro per lid. Bij tennis liggen de huidige gemiddelde energiekosten op een lager niveau van 16.000 euro. Vanaf komend jaar zullen deze kosten, rekening houdend met de verwachte gemiddelde stijging, op 33.000 euro uitkomen. Dat betekent een stijging van 34 euro per lid. Eén oorzaak dat het energieverbruik bij een tennisvereniging over het algemeen lager is dan bij een voetbalvereniging is volgens SWS dat er bij tennis minder wordt gedoucht. Een andere reden is dat het gebruik van de velden bij tennis overdag relatief hoger ligt dan bij voetbal, waardoor de lichtinstallatie minder gebruikt hoeft te worden.